KÜÇÜK BİR ARININ “FARKLI” HİKÂYESİ: “BENİM ADIM MAVİ”

2021 SBC Sessiz Çocuk Kitapları Yarışması Gianni de Conno Ödülü’nü kazanan 30 yaşındaki İtalyan sanatçı Irene Guglielmi’nin ilk kitabı “Io Sono Blu”, “Benim Adım Mavi” ismiyle artık Türkçede, Timaş Çocuk etiketiyle henüz yayımlandı. Kitabın en büyük özelliği “sessiz kitap” olması. Yani ne kısa ne uzun cümleler ne de kelimeler var bu kitapta, dile gelenler yalnızca resimler… Onlar zaten her şeyi anlatıyor, harflere gerek bile kalmıyor. Hikâyenin sessiz ama güçlü anlatımı da Irene’nin geniş hayal gücü ve müthiş çizimlerinden okura ulaşıyor.

YAZI: NİLÜFER TÜRKOĞLU
nilufer@ajandakolik.com 

Ne zaman bir çocuk kitabı çizeriyle konuşsam ya da söyleşi yapsam ona dünyanın en güzel mesleklerinden birinin çocuk kitaplarını resmetmek olduğunu söylerim. Her ne kadar benim işim kelimelerle de olsa, tıpkı dekor kostüm tasarımcısı annem gibi elimin yazmaktan ziyade resmetmek için kalem tutmasını sanırım artık daha çok ister(d)im. Nedeni çok açık değil mi? Resmin dili evrensel, herhangi bir çevirmen olmaksızın tüm evrene aynı anda aynı hızla ulaşabiliyor. Bunu çok yeni elime ulaşan İtalyan yazar Irene Guglielmi’nin yazdığı “Benim Adım Mavi” ile bir kez daha iyi anladım. İlk defa bir kitabı yayımlanan, daha çok tasarımlarıyla bilinen sanatçının mavi bir arının hikâyesini yarı hüzünlü yarı esprili bir “dille”, kelimelere başvurmaksızın yalnızca resim diliyle anlattığı kitabı “sessiz kitap”lar listemde büyülü gerçekliğin kapılarını sonuna kadar açarak özel bir yere kavuştu. Irene’nin en az sözcükler kadar kırılgan, en az sözcükler kadar vurucu, en az sözcükler kadar neşeli ifadelere sahip resimleri, hep bir sonraki sayfada bana yeni dünyalar, yepyeni başka hikâyeler sundu. Keşfetmenin tarifsiz heyecanını yaşadığımı da buna eklemem gerek. 

“Benim Adım Mavi”, mavi rengiyle diğer arılardan epey farklı görünümde bir arı. “Türdaş”ları ne kadar sarı renkteyse o da o derece mavi. Ve o bu farklılığından dolayı yalnız kaldığı için epey üzgün. Çünkü diğer arılar onun farklılığıyla alay ediyor, kendilerine hiç de benzemeyen bu mavi “şey”i dışlıyor. Mavi arı ise onlara yakın olabilmek için bir plan yapıp değişimin daha doğrusu onlara benzemenin planını yapıyor ama çuvallıyor ve yine tüm maviliğiyle uçmaya devam ediyor. Bu minik hikâyenin sonunu söyleyip kitapla bağınızı koparmayacağım elbette, aksine içinde empati kurma, dostluk gibi çok önemli kavramları “sessiz”ce işleyen “Benim Adı Mavi”yi 6 yaş ve üzeri çocuklar için buraya not düşeceğim.

Ciltli kapağın arkasında yazan iki cümle zaten her şeyi özetler gibi: “Bazen bizden farklı olan renklerin güzelliğin keşfetmek için gereken tek şey uzak çayırlar ve çiçekler üzerinde uçmaktır. Tıpkı bu hikâyenin küçük arı kahramanı Mavi’nin yaptığı gibi.” 

Kendine benzemeyeni kabul etmeme ve bunun sonucunda ortaya çıkan ötekileştirme gibi günümüzde sadece kendi coğrafyamızda değil dünyanın pek çok yerinde karşılaştığımız bu önemli probleme küçücük bir arının yaşadıklarıyla gözler önüne seren kitap, farklılıkların hayata güzellikler katacağını söylüyor.

Bu arada kitabın son sözünde başka bir İtalyan yazar Walter Fochesato’nun “Anlatının Gizli Yollarında” yazısını ebeveynlerin okumasını özellikle isterim. Sessiz kitaplar konusunda oldukça aydınlatıcı mesajları var. Hatta şu cümleyi hafızamızda bir yerde saklayalım: “Sessiz kitaplar, ortada bir fikir olmadan, bazı meseleleri açığa vurarak bize bir şeyler öğretmek isterler.”

2021 SBC Sessiz Çocuk Kitapları Yarışması Gianni de Conno Ödülü’nü kazanan 30 yaşındaki İtalyan sanatçı Irene Guglielmi ve kitabının baş karakteri Mavi Arı.

Irene Guglielmi’nin bir ilk kitap olarak oldukça başarılı hikâyesi “Benim Adım Mavi”, kendini kalabalıklar arasında yalnız hisseden yetişkinlerin de kalbine sızacak derinlikte. Dedim ya ne zaman bir çocuk kitabı çizeriyle konuşsam ya da söyleşi yapsam ona dünyanın en güzel mesleklerinden birinin çocuk kitaplarını resmetmek olduğunu söylerim. Irene’ye de bunu söylemek istedim ve ona söyleşi için sorularımı gönderdim. Tüm mavi arılar adına şimdi cevaplarını bekliyorum.