“KARDAN KIZ KARDEŞİM” MÜZİKLİ BİR KAR KÜRESİNİN İÇİNDE YÜRÜMEK GİBİ SİHİRLİ BİR KİTAP

Aslında bu kitabı bir yaz günü değil de kışın ateşin başında okumak isterdim. Hem de tam yeni yıl arifesinde… Can Çocuk tarafından geçtiğimiz günlerde özel cildiyle ve orijinaliyle birebir aynı şık tasarımıyla yayımlanan “Kardan Kız Kardeşim”, Norveç çocuk edebiyatının son dönemdeki en iyi eserlerinden biri kabul ediliyor. Şimdiye kadar 36 dilde yayımlanan kitap, okuru bir tutam Andersen Masalları’na biraz da Charles Dickens’ın unutulmaz novellası Noel Şarkısı’na götürüyor. 24 bölümden sıcacık bir Noel hikayesi “Kardan Kız Kardeşim”, yılın en özel çocuk kitaplarından biri olarak raflarda çocuklara göz kırpıyor.

Yazı: Nilüfer TÜRKOĞLU
nilufer@ajandakolik.com 

İskandinav çocuk edebiyatını yıllardır takip ediyorum. Kuzey ülkelerinin çocuk kitaplarını diğer ülkelerinkinden ayıran en büyük özellik hiç şüphesiz konu seçiminde ve söz söyleme konusundaki ustalıklı cesareti… Ustalıklı diyorum çünkü başta İsveç olmak üzere Danimarka ve Norveç gibi ülkelerde yazarlar ve yayıncılar, okurlarının özgürlüklerine son derece saygı duyuyor, edebiyatın ruhuna aykırı sınırlandırmalar, yasaklar getirmiyor ve böylelikle seslerini daha güçlü dile getirebiliyorlar. Henüz çok küçük yaşta tanıştığım Uzun Çoraplı Kız Pippi’nin 40 yaşına gelmiş bir kadın olsam da hala en büyük kahramanlarımdan biri olması da belki bu yüzden. Çocuk ve hayvan hakları, eşitlik, ekoloji gibi önemli konuları savunan, toplumda şiddet ve baskıya karşı savaşan Danimarka’nın en ünlü yazarlarından Astrid Lindgren’in “Uzun Çoraplı Kız Pippi”si, macerayı seven, özgür düşünen ve yaşayan, yetişkinleri sorgulayan yapısıyla sadece yazıldığı dönem içinde değil bugün de çocuk edebiyatının en farklı ve gerçekten çocuk yaşta birey olmayı başarmış karakterlerinden biri.

Şimdi İsveç’ten çok uzağa değil Norveç’e doğru uzanalım… Bu defa masamda bir yılbaşı hediyesi gibi bana göz kırpan, sayfalarını açınca bir anda içindeki büyüye kapılıp gidecekmişim gibi duran oldukça şık tasarımlı cildiyle, ülkenin en çok satan yazarlarından, aynı zamanda senarist Maja Lunde’nin “Kardan Kız Kardeşim”i var. Henüz okumadan görsel sanatçı, deneyimli illüstratör Lisa Aisato’nun müthiş suluboya resimlerine hayran olmamak mümkün değil. Adeta resimler konuşuyor, resimler dile geliyor. Kitabın içinde ufacık bir gezintiye çıkmak bile Noel şarkıları çalan müzikli bir kar küresinin içinde yürümek gibi… O yüzden bu kitabı bir yaz günü değil de kışın ateşin başında okumak isterdim. Yılbaşına doğru, tam da yeni yıl arifesinde…

Maja Lunde

2018’İN NORVEÇ’TE EN ÇOK SATAN KİTABI
Adeta bir yılbaşı peri masalı ve modern sanat kitabı olarak nitelendirilebilecek bir baş yapıt “Kardan Kız Kardeşim”, her ne kadar ilk bakışta yılbaşı ruhunu yansıtan bir kitapmış gibi görünse de, sevdiklerimizin ölümünden sonra bununla nasıl baş ettiğimizi anlatan; bir yandan hüzünlü ve gizemli bir yandan sıcacık bir dostluğa odaklanarak kalbi saran bir masal. Ve bu masal sadece çocuklara ya da gençlere değil, yetişkinlere de seslenmesini hem görsel hem de metinsel olarak iyi biliyor.

24 bölümden oluşan “Kardan Kız Kardeşim”, o yaz kaybettiği ablası June’un yasını tutan ve Noel arifesinde on bir yaşına basacak olan Julian’ın, kızıl saçlı, neşe dolu, çılgın arkadaşı Hedwig ile tanışmasıyla hayatının değişmesini konu alıyor. Bu dostlukla Noel ruhunun evlerine uğrayacağına inanan Julian’ın ailece yaşadıkları kayıp nedeniyle evlerinde Noel’e dair hiçbir şey yoktur. Bu yüzden Julian evlerinde herhangi bir kutlama yapılmayacağı fikrine kapılır. Ta ki Hedwig ile tanışana kadar… Bu delidolu kız onun tüm düşüncelerini değiştirir. Bu arada Julian, sık sık ziyarete gittiği arkadaşının evinin etrafında yaşlı, gizemli bir adamın dolaşıp durduğunu fark eder. Kimdir bu adam, neyin nesidir?

“Kardan Kız Kardeşim”, 2018’de Norveç’te en çok satılan kitap olarak ülkenin tarihine geçti. Polonya Edebiyat Ödülü “Child Friendly World”ü kazandı, birçok ödüle aday gösterildi. Estonya’da “2019’da En İyi Çevrilmiş Çocuk Kitabı”nda kısa listeye girdi. 250 bin nüsha olarak basılan ve şimdiye kadar tam 36 dilde yayımlanan kitap için Hollywood da bir film projesi içinde. Yazar Lunde, 2019 yılında kitabın senaryosu konusunda çalışmalar yapmaya başladı. Ancak henüz filmle ilgili net bir bilgiye ben ulaşamadım.
Can Çocuk etiketiyle henüz raflarda yerini alan roman Maja Lunde’nin samimi ve incelikli anlatımı, Ebru Tüzel’in dupduru çevirisiyle nihayet artık Türkçede.

Tıpkı kitabın arkasında yazdığı gibi “ışıl ışıl, gizemli ve sürprizlerle dolu “Kardan Kız Kardeşim”, bugünlerde ama bence en çok da yılbaşında bir çocuğa verilebilecek en güzel hediyelerden biri. İskandinav edebiyatının özgünlüğü ve özgürlüğü ise bu kitapta iyice yankı buluyor. Romanın biricik kahramanı “Noel Kız” Hedwig ile tanışınca yeni bir Uzun Çoraplı Kız Pippi bulmuş kadar sevindim. Sadece küçük okurun değil, içinde büyüsü hiç geçmeyen çocukluğun peşinden giden yetişkinlerin de kitabı “Kardan Kız Kardeşim.” Kıpkırmızı bir düş, kar gibi ipince…