Yıldız Moran: Bir Dağ Masalı

İstanbul Modern Fotoğraf Galerisi, 2018’in son sergisini gururla sunar… Yıldız Moran’ın ilk defa gün ışığına çıkacak fotoğraflarının da yer aldığı bir seçkiyle bu defa huzurlarımızda… Moran’ın 12 yıllık fotoğraf yolculuğunu yansıtan “Yıldız Moran: Bir Dağ Masalı” adlı sergi bugün sanatseverlerle buluşuyor. Kendisinden sonra gelen kuşakların fotoğraf yaklaşımlarına önemli katkılarda bulunan, Türkiye’nin akademik eğitim almış profesyonel ilk kadın fotoğraf sanatçısı Yıldız Moran’ın 86 siyah beyaz yapıtı, yaşasaydı bugün 86 yaşında olacak sanatçıya bir saygı duruşunda bulunuyor. Gelin biz de buna eklenelim… Yıldız Moran kimdir? Yıldız Moran, 24 Temmuz 1932’de İstanbul’da doğdu. 1950 yılında Robert Kolej’deki eğitimini son sınıfta bırakarak, dayısı sanat tarihçisi Mazhar Şevket İpşiroğlu’nun önerisiyle İngiltere’ye fotoğraf eğitimi almaya gitti. İki yıl İngiltere’de Bloomsbury Technical College’de ve Ealing Technical College’de fotoğraf eğitimi gördükten sonra, Old Vic Tiyatrosu’nun meşhur fotoğrafçısı John Vickers’ın yanında fotoğrafçılığa başladı. Moran, okulda almış olduğu teknik ve teorik bilgiyi, stüdyo ve sahne çekimlerinde kazandığı deneyimle başarıyla birleştirdi. İlk sergisini 1953 yılında Cambridge’de açtı.1954 Londra’da beş sergi daha gerçekleştirdi. Çeşitli Avrupa ülkelerini gezerek İspanya ve Portekiz’i kapsayan bir fotoğraf kitabı hazırladıktan sonra 1954 yılında Türkiye’ye dönen Moran, 1955-1962 yılları arasında beş kişisel sergi açtı. 1963 yılında Özdemir Asaf ile evlendi ve dört yıl içinde üç çocuk sahibi oldu. Yaşamının bundan sonraki bölümünü çocukları Gün, Olgun ve Etkin’e ayırdı. Son sergisini 1970 yılında İstanbul’da açtı. Sonrasında yalnızca retrospektif sergilerde yer aldı. Profesyonel fotoğrafçılığı bırakarak, sözlük yazarlığı ve çevirmenlik yapmaya başladı. Özdemir Asaf’ın tüm eserlerini yayıma hazırladı, şiirlerinden ve düzyazılarından İngilizceye çeviriler yaptı. 15 Nisan 1995’te, ardında fotoğraf tarihimize unutulmayacak fotoğraflar bırakarak hayata veda etti. Ölümünün ardırdan Yıldız Moran’ın fotoğraflarından seçilen bir portfolyo, ”İsimsiz” başlıklı 12. İstanbul Bienali’nde kişisel sunumlar bölümünde sergilenerek büyük ilgi gördü. Ardından 2013 yılında Pera Müzesi’nde yapılan “Zamansız Fotoğraflar” adlı retrospektif ile sanatçı genç nesil tarafından da bilinmeye başladı. Moran, unutulmaz fotoğrafları, kitapları, sergileri ve müze koleksiyonlarında yer alan yapıtlarıyla fotoğraf dünyamızda var olmayı sürdürüyor. Fotoğraf Sanatçıları Dizisi’ndeki ilk kadın Eczacıbaşı Topluluğu, “Yıldız Moran: Bir Dağ Masalı” sergisinin sponsorluğunu üstlendi. 2017 yılında Eczacıbaşı Fotoğraf Sanatçıları Dizisi’nin Yıldız Moranüzerine yayımlanan son kitabı, dizide bir kadın fotoğrafçı için hazırlanan ilk yayın oldu. “Yıldız Moran: Bir Dağ Masalı” sergisi 24 Kasım 2018–12 Mayıs 2019 tarihleri arasında İstanbul Modern Fotoğraf Galerisi’nde görülebilir.