BALKANLARI MÜZİKTE BİRLEŞTİREN BİR STAR TOŠE PROESKI ANISINA…

Bugün 16 Ekim 2007’de bir trafik kazası sonucu kaybettiğimiz Makedon şarkıcı Toše Proeski’nin doğum günü. Yaşasaydı 41. yaşını kutlayacaktı. Bu vesileyle bugün bir kez daha yakın bir tarihte çok kanlı bir iç savaş yaşayan Balkan haklarını müzikte tekrar bir araya getiren böylesine önemli bir figürü anmış olalım.

Yazı: Ömer Karaküçük
omerkarakucuk708@gmail.com

Balkan halkları arasında gerilimin giderek artmaya başladığı bir dönemde, orta Makedonya kasabası Krusevo’da doğdu. 10 yaşından itibaren iç savaşı gördü. Toše Proeski, 80’lerin sonlarında yer aldığı yerel bir çocuk festivali ile müzik kariyerine çok erken adım attı. 2004 Eurovision şarkı yarışmasında, İstanbul’da Makedonya’yı temsil etti. 2006 yılında Hırvatistan’da da en popüler sanatçı ilan edildi. Sırbistan, Karadağ ve Bosna’da; hatta Ukrayna ve Belarus’ta da eşit derecede popülerdi. 2000’lerde farklı Balkan ülkelerinde verdiği stadyum konserleri hep tam kapasite gerçekleşti. BBC “Balkanların Elvis Presley’si” başlığını attı, Türkiye’de çok defa Tarkan benzetmesi yapıldı. Muhtemelen Balkanlar için bu iki isimden de daha büyük bir figürdü. Çok zor dönemlerden geçmiş, dünya ile bağını tamamen koparmış bir coğrafyanın; modern ve geçmişte yaşananları arkada bırakıp geleceğe bakan yüzü olmuştu.

16 Ekim 2007 sabah saat 6.20’de, Hırvatistan’ın Nova Gradsika şehri yakınlarında çocukluk arkadaşının kullandığı araba kaza yaptı. Kazada yalnızca Toše hayatını kaybetti. Ölümü ile tüm eski Yugoslavya ülkelerinde, Josip Broz’un ölümünden bu yana ilk defa ortak yas tutuldu.

Bölgede bulunan muhabirlerin o güne dair aktardıklarına göre:

Makedonya’da, parlamento oturumu yarıda kesildi ve ulusal yas ilan edildi. Üsküp, Ohrid ve Pirlepe’de binlerce insan önceden organize olmaksızın, şehir merkezlerinde ellerinde karanfiller ve mumlarla toplandı. Tüm eski Yugoslavya ülkelerinde televizyonlarda Toše’nin konserleri ve videolarından oluşan özel programlar yayınlandı, cenaze töreni canlı yayınlarla aktarıldı ve hayranlarının mesajlarını yazdığı bloglar dolup taştı.

Makedonya Devlet Başkanı Branko Crvenkovski, cenaze töreninde şu ifadeleri kullandı: “Toše, her konserinde bizi bir araya getirmeyi başardı. Onun konserlerinde, gençler ve diğer izleyiciler arasında taraf ve etnik aidiyet yoktu. O, diğerlerinin yapamadığını yaptı.”