STOA FELSEFESİNİ GÜNÜMÜZDE NASIL UYGULARIZ?

Erick Cloward’ın yazdığı “Stoacılık 101”, kökeni MÖ üçüncü yüzyıla dayanan Stoa felsefesini tarihsel bir perspektiften ele alarak bugünlere kadar geldiği yolu ve günümüzde aldığı son şeklinin nasıl uygulanabileceğini tüm detaylarıyla mercek altına alan bir kitap.

YAZI: BURAK SOYER
soyerbrk@gmail.com

“Stoacılık, MÖ 3. yüzyılın başlarında Atina Agorası’nda Kıbrıslı Zenon tarafından kurulan bir Helenistik felsefe ekolüdür.[1] Mantık sistemi ve doğal dünya hakkındaki görüşleriyle beslenen bir kişisel erdem etiği felsefesidir ve erdem pratiğinin eudaimonia’ya ulaşmak için hem gerekli hem de yeterli olduğunu savunur: Kişi etik bir yaşam sürerek gelişir. Stoacılar eudaimonia’ya giden yolu erdemi uygulayarak ve doğaya uygun yaşayarak geçirilen bir hayatla özdeşleştirmişlerdir.” Vikipedi, Stoacılık’ı en basit hâliyle bu şekilde özetlemiş. Bu cümleler, stoacılık hakkındaki temel anlamı iyi bir şekilde açıklayan özetin de özeti ifadeler olsa da esasında Stoa felsefesi, sadece felsefi bir görüş değil, günden güne değişen ve günümüzde de geçerliliğini hâlâ koruyan bir yaşam formudur. Bunun yanında diğer felsefi yaklaşımların aksine, “eli büyük açmaz”, büyük meselelere o kadar fazla kafa yormaz. Daha ziyade “iyi” bir hayatın nasıl yaşanabileceği üzerinde durur. Hayatın bize getirdiği, getireceği zorlukları incelikle karşılayıp, bu engellerin üstesinden nasıl geleceğimizi, iç huzuru ve gücümüzü nasıl sağlayacağımıza dair öğretiler sunar.

Eski bir teknoloji CTO’su olan ve 2018 yılından bu yana Stoic Coffe Break podcast’iyle tüm dünyada birçok kişiye stoacılığın günlük yaşamda nasıl uygulanabileceğine dair bilgiler veren ve stoacılık üzerine çeşitli mecralarda makaleler kaleme alan Erick Cloward’ın yazdığı, Say Yayınları’ndan Şafak Tahmaz çevirisiyle yayımlanan “Stoacılık 101” adlı kitap, stoacılığı tarihsel bir perspektiften ele alarak bugünlere kadar geldiği yolu ve günümüzde aldığı son şeklini tüm ince detaylarıyla mercek altına alan bir kitap.

“Stoacılık 101”, stoacılık akımının nasıl başladığıyla açılışını yapıp Kıbrıslı Zenon, Seneca, Epiktetos, Marcus Aurelius gibi bu görüşün öncülerini ve onların fikirlerini anlatarak konuya giriş yapıyor. Sonrasında, stoacılığın temel prensipleri olan kontrol ikilemi, erdem, bilgelik, cesaret, adalet, ölçülülük, karakterin önemi, olaylar karşısında kişinin takındığı tavra yer veren kitap, stoacılıkta bakış açısının önemine değinerek farklı düşünceleri stoacılığın nihai amacı ekseninde kazandığı değere dikkat çekiyor. Doğayla insanın barışıklığı, duygusal dayanıklılık ve kabullenme, merhamet ve empati, bireyin kendi kendine yardım etmesi, fiziksel değer gibi insanın içe dönük hâliyle ilgilenirken, diğer yandan da bunları tamamlayan ahlaki duruş, minnet, tutarlılık, iyimserlik gibi duyguların stoacılık içindeki rolüne değiniyor.

“Stoacılık 101”, kontrol altında tutup tutamayacağımız şeylere, yaşamın zorluklarını aşmak için çabalarken duygularımızı nasıl kontrol edebileceğimize, ölümlülüğün kabulünün önemine, insan ilişkilerine, zorluklar karşısındaki dayanıklılığımıza eğilen, içinde barındırdığı tüm görüşleri günümüzde nasıl uygulayabileceğimizi anlatan pratik bir kitap.