İBB KÜLTÜR AŞ GENEL MÜDÜRÜ MURAT ABBAS: “BU SERGİ İLE SANATIMIZIN NEREDEN NEREYE GELDİĞİNE ŞAHİT OLUYORUZ”

Cumhuriyet’in 100. yılında İBB Kültür AŞ ve Piramid Sanat işbirliği ile çok önemli bir sergi, 2023’e damgasını vurdu: “100 Yıl Perspektifinde Sanat: Türkiye’de Modern ve Çağdaşın Serüveni”. Cumhuriyetimizin 100. yılında böyle kapsamlı bir sergiye ev sahipliği yapan Taksim Sanat’ta ve Piramid Sanat’ta 14 Ocak’a kadar devam edecek olan sergiyi Kültür AŞ Genel Müdürü Murat Abbas ile konuştuk. Yılın ilk söyleşisini kaçırmayın… 

SÖYLEŞİ: NİLÜFER TÜRKOĞLU

nilufer@ajandakolik.com 

81 çağdaş ve modern sanatçının çeşitli disiplinlerdeki işlerini bir araya getiren “100 Yıl Perspektifinde Sanat: Türkiye’de Modern ve Çağdaşın Serüveni”, çağdaş sanatın Türkiye’deki serüvenini belgelerken sanatseverlere de geride bıraktığımız bu 100 yılın farklı kuşak ve üsluplarını temsil eden sanatçıları tanıma ve gözlemleme imkanı sunuyor. Zamanı geriye sayıyor, farklı zamanlarda seyirciyi sanat yolculuğuna çıkarıyor. İBB Kültür AŞ olarak insanların hayatlarına dokunmaya devam edeceklerini Ajandakolik’e anlatan Kültür AŞ Genel Müdürü Murat Abbas, tüm bu değerli eserler hakkında “Her birinin farklı bir etkileyiciliği ve hikâyesi mevcut” diyor.

Geçtiğimiz kasım ayında küratörlüğünü Bedri Baykam’ın üstlendiği ve Atatürk’e ithaf edilen 100 Yıl Perspektifinde Sanat: Türkiye’de Modern ve Çağdaşın Serüveni sergisi Taksim Sanat’ta sanatseverlerle buluşmaya başladı. 1920’lerin Türkiye’sinden günümüze uzanan 81 sanatçının eserini görme şansı elde ediyoruz. Cumhuriyet’in 100. yılı şerefine gerçekten çok etkileyici ve mutlaka görüşmesi gereken bir sergi. Tasarlanma sürecini sizden dinlemek isteriz.

Bu özel sergi, 1920’lerden 2020’lere uzanan büyük bir sanat buluşması. Dönemsel olarak birbirlerinden çok farklı olan sanatçıları, Cumhuriyetimizin 100. yılında ve Atamızın vefat yıl dönümünde bir araya getirmek istedik. Mihri Müşfik ile Burhan Doğançay’ı, Fikret Mualla ile Ouchhh’u, Ali Avni Çelebi ile Selma Gürbüz’ü bir araya getirdik. Çok yakın dönemlerde kaybettiğimiz sanatçı dostlarımız; Balkan Naci İslimyeli, Komet, Adnan Çoker, Haluk Akakçe, Selma Gürbüz, Ömer Uluç, Ferruh Başağa da bu sergimizde yer aldılar.

Tarihinin son 100 yılında büyük değişimler yaşayan bir ülkenin sanatçılarının bir buluşması aslında bu. Ve Bedri Baykam bu değişimi farklı yıllarda eserlerini orta koymuş sanatçıları yan yana getirerek iyice gözler önüne seriyor. Yani bir bakıyorsunuz 1930’lardaki bir sanatçıyla günümüzden bir sanatçının eseri yan yana… İlhan Koman’dan Komet’e, Şükran Moral’dan Mihri Müşfik’e… Kimler kimler… Siz nasıl değerlendiriyorsunuz?

Sergiyi gezerken, küratör Bedri Baykam’ın eserleri kronolojik bir şekilde yerleştirme sıradanlığına girmediğini görebiliyorsunuz. Bu da sergiyi daha canlı ve heyecanlı hale getiriyor. 100 yıllık bir sürecin sanatçıları, birbirlerinin sanatı ile diyalog kuruyor. Bedri Baykam, sanatçılara birbirini tanıma fırsatı sunuyor. Baykam’ın sanatçı kişiliği bu sefer sanatçıları bir araya getiren bir ev sahibi konumunda karşımıza çıkıyor. Kendisinin de aktardığı gibi aslında bu hayalindeki Cumhuriyet Balosu. Bunlara ek olarak ülkemizde sanatın nereden nereye geldiğine de adım adım şahit oluyoruz.

Serginin bir de onur konuğu ile resmi var: Belkıs Mustafa ve Kavun ve İncir adlı tablosu. Çoğumuz bu ismi ilk defa duyuyor olabilir. Biraz ondan ve eserinden bahseder misiniz? Onur konuğu olmasının özelliği nedir?

Belkıs Mustafa’nın “Kavun ve İncir” isimli eseri, Mustafa Kemal Atatürk’ün Cumhuriyet’i ilan etmeden önce Ankara’da düzenlenmesini istediği sergiden günümüze ulaşan çok özel bir yapıt özelliğini taşıyor. 14 Ekim 1923 tarihinde Cumhuriyet’in ilk sergisi olarak Türk Ocağı’nda açılan I. Ankara Resim Sergisi’nde yer alan “Kavun ve İncir” eserinin sanatçısı Belkıs Mustafa, İnas Sanâyi-i Nefîse Mektebi’nden diploma alan ilk Türk kadın sanatçıdır. Sergiyi bizzat gezmiş olan Atatürk’ün nazik mektubundaki ricasıyla, Milletvekili Ahmet İhsan Pehlivanlı koleksiyonuna giren değerli eser, o günden 100 yıl sonra, “100 Yıl Perspektifinde Sanat: Türkiye’de Modern ve Çağdaşın Serüveni”nde onur konuğu olarak yerini aldı.

Peki en çok etkilendiğiniz eserler hangileri oldu?

Açıkçası eserleri birbirinden ayırmak çok güç. Her dönem içinden önemli sanatçıların eserleri. Her birinin farklı bir etkileyiciliği ve hikâyesi mevcut. Hâl böyle olunca, arasından şu eser beni en çok etkilemek demek de zor oluyor. Hepsi birbirinden kıymetli. Sergide yer alan tüm eser sahiplerini gönülden kutluyorum.

Özgün ve bağımsız sanatçıların sektörde tanınmalarını sağlaması açısından önemli rol oynayan bir mekânda, Taksim Sanat’ta sergileniyor tüm bu resimler…

Evet, şehrin merkezinde konumlanan, İBB Kültür AŞ’nin kamusal kültür sanat durağı olarak faaliyet veren Taksim Sanat’ta, 2019 yılından bu yana 19 sergiyi sanatseverlerle buluşturduk; 200 bini aşkın ziyaretçiyi ağırladık.

Özellikle özgün ve bağımsız sanatçıları odağına alan Taksim Sanat ile sanatçıların izleyicileriyle buluşmalarına olanak sağlayan ve sanatçıları sektöre taşımayı kolaylaştıran bir alan yaratmayı hedefleyerek aynı zamanda sektörün önde gelen sanatçıların sergilerine de ev sahipliği yaparak çağdaş, dijital ve geleneksel sanat ile kamuyu buluşturmayı amaçladık.

Cumhuriyetimizin 100. yılına yakışır şekilde, genç sanatçılara kendilerini ifade edebilecekleri bir alan yaratma hedefiyle Türkiye genelinde tüm gençlere açık yarışmalar düzenliyoruz. İlk yarışmamızı “Gençlere Alan Açık: Resim” alanında gerçekleştirdik. Bu yarışmalar heykel, fotoğraf, dijital sanat, müzik, öykü ve kısa film gibi farklı disiplinlerde devam edecek.

Kendi olanaklarıyla var olmaya çalışan, sanatı ve hayalleri sınır tanımayan gençler için bir köprü olmaya devam ederek, genç yetenekleri kültür ve sanat sahnesine taşımaya kararlıyız.

Bu soruları hazırlarken, hoş bir tesadüf, tam da üç yıl önce bugün 14 Aralık’ta İBB Kültür AŞ’nin genel müdürü olarak göreve getirildiğinizi öğrendim. Ve bu üç yılda İstanbul, kültür sanat alanında çok daha büyük atılımlara sahne oldu. Müze Gazhane, Festival Park gibi yeni alanlar açıldı, Yerebatan Sarnıcı gibi çok değerli bir tarihi eser yenilendi ve daha pek çok şey… Merak ediyorum; hayallerinizin çoğunu gerçekleştirebildiniz mi? Yeni projeleriniz, hedefleriniz, umutlarınız neler?

Göreve geldiğim ilk günden itibaren, ekibimle birlikte İBB Kültür AŞ’nin yenilikçi yaklaşımlarla kültür sanat dünyasında varlığını güçlendirirken, faaliyet alanlarında verimliliğini artırmayı amaçladık. Sektöre rakip olmadan sektörü genişletmeyi, marka ve sponsorları kültür sanata yatırım yapmaya teşvik ederek sektörü büyütmeyi hedef edindik kendimize. Yerel kültür sanat değerlerini dünya arenasına sunarak küreselleşmeye, sektörün ihtiyacı olan teknoloji ve yazılımı geliştirip ulaşılabilirliği artırarak inovasyon ve teknolojiyi önceliklendirerek planlarımızı yaptık.

Kültür sanatın kalbinin attığı şehrimizde, her kesimden, her yaştan İstanbulluyu kendini bulabileceği ve keyif alabileceği etkinliklerle buluşturmak; kültürel mekânlarımızda farklı disiplinlerden sanatsal aktiviteleri bir araya getirerek hem sektördeki paydaşlarımıza destek olmak hem de özgür sanat ruhunun gelişmesine katkı sağlamak birincil önceliğimiz oldu.

Şu an olduğu gibi bundan sonra da kültür sanat hayatımıza yeni bir soluk, yeni bir dinamik kazandırarak sanatla insanların hayatlarına dokunmaya devam edeceğiz.

Çok iyi bir plak koleksiyonunuz olduğunu sosyal medya hesabınızdan da takip ettiğim için biliyorum. Bu plak merakı nereden geliyor? Bugünlerde en çok hangi plağı dinliyorsunuz? Hayatınızın fon müziğine üç plak yerleştirseniz bunlar neler olur?

Plak merakım çocukluğumda evdeki Türkçe 45’liklerle başladı. 80’li yılları kasetler, 90’lı yılların büyük bir bölümünü cd’lerle geçirdikten sonra hayatıma dj’lik girmeye başladı. 1997’den itibaren elektronik dans müziği 12 inch plaklar toplayarak adım attığım “plak bağımlılığım” ilerleyen yıllarda  bir çılgınlığa dönüştü. Teknolojinin hayatımıza girmesiyle birlikte dj’lik için plak satın almayı bıraktım ve sadece dinlemek için albüm formatında plak toplamaya başladım. Yurtdışı seyahatlerimi ağırlıklı olarak festivallere ve plak dükkanlarına  gitmek olarak kurguladım. Sayısız ülke ve şehirde plak dükkanlarının, plak fuarlarının müdavimi oldum. Şu an yaklaşık olarak hemen hepsi kıymetli parçalardan oluşan 8.400 civarı plağım var. Elektronik, caz, klasik, rock, indie, metal, pop, 80s, soul, hip hop, Türkçe müzik gibi türlerden oluşan plak arşivimde çok kıymetli, nadir dönem baskı yerli plaklar da mevcut. Plak koleksiyonum dışında sahafiye kitaplar ve efemeraların ağırlıkta olduğu geniş bir seçkiden oluşan derinlikli bir kütüphanem de mevcut.

Bugünlerde en çok dinlediğim plak 2023’e damgasını vuran albümlerden Slowdive – Everything is Alive. Hayatımın fon müziğine yerleşecek üç albümse şöyle olurdu; The Cure – Disintegration, The Cure – Wish ve R.E.M – Automatic For The People.

 

—

100 Yıl Perspektifinde Sanat: Türkiye’de Modern ve Çağdaşın Serüveni sergisinin katılımcılarının tam listesi:

Nazmi Ziya GÜRAN • İbrahim ÇALLI • Mihri MÜŞFİK • Namık İSMAİL • Hamid GÖRELE • Cemal TOLLU • Abidin ELDEROĞLU • Fahrelnissa ZEİD • Fikret MUALLA • Ali Avni ÇELEBİ • Nurullah BERK • Hale ASAF • Sabri BERKEL • Bedri Rahmi EYÜBOĞLU • Abidin DİNO • Ferruh BAŞAĞA • Şükriye DİKMEN • İlhan KOMAN • Kayıhan KESKİNOK • Neşet GÜNAL • Nejad Devrim MELİH • Mübin ORHON • Adnan TURANİ • Orhan PEKER • Adnan ÇOKER • Turan EROL • Burhan DOĞANÇAY • Özdemir ALTAN • Ömer ULUÇ • Erol AKYAVAŞ • Yüksel ARSLAN • Altan GÜRMAN • Devrim ERBİL • Nil YALTER • Tomur ATAGÖK • Neş’e ERDOK • KOMET • NEVHİZ • Nur KOÇAK • İpek DUBEN • Seyhun TOPUZ • Jale N. ERZEN • Meriç HIZAL • Yalçın GÖKÇEBAĞ • Koray ARİŞ • Muzaffer AKYOL • Tülin ONAT • Balkan Naci İSLİMYELİ • Ekrem KAHRAMAN • Osman DİNÇ • Azade KÖKER • Bünyamin ÖZGÜLTEKİN • Yusuf TAKTAK • Aydın AYAN • Serhat KİRAZ • Suzan BATU • Kezban Arca BATIBEKİ • İsmet DOĞAN • BUBİ • Server DEMİRTAŞ • Ahmet ORAN • Selma GÜRBÜZ • Temür KÖRAN • Mustafa KARYAĞDI • Şükran MORAL • Gül ILGAZ • Mehmet YILMAZ • Murat GERMEN • Varol TOPAÇ • Genco GÜLAN • Haluk AKAKÇE • Leyla EMADİ • Ardan ÖZMENOĞLU • Hayal İNCEDOĞAN • OUCHHH • Ertuğrul AKYÜZ • Gökhan TÜFEKÇİ • Tayfun GÜLNAR • Sebuh Görkem CANDAN • Şevval BAŞALAN