EŞSİZ ÇİZİMLERİYLE BİR KARDEŞLİK MASALI: “KARDEŞİM GELMEDEN ÖNCE”
Uzun zamandır hep birbirine benzeyen tarzda resimlerin olduğu çocuk kitaplarıyla karşılaşıyorum. Bu yüzden Berlin’de yaşayan 46 yaşındaki illüstratör Sonja Danowski’nin kitabını elime aldığımda gözlerim kocaman açıldı ve bir an önce kitabı okuyup yazmak, siz Ajandakolik okurlarıyla paylaşmak istedim. Ketebe Çocuk’tan çıkan “Kardeşim Gelmeden Önce”, Danowski’nin eşsiz çizimlerine rağmen hikayesi biraz sönük kalmış bir kardeşlik öyküsü.
YAZI: NİLÜFER TÜRKOĞLU
Yakın zamanda kardeşlik üzerine okuduğum bir kitap üzerine yazarıyla söyleşi yapmıştım. “Ya Kardeşimi Sevmezsem?”, kardeşi olacak bir çocuğun karışık duygularının anlatıldığı bir kitap olarak karşımıza çıkarken henüz okuduğum “Kardeşim Gelmeden Önce”, kardeşini heyecan ve mutlulukla bekleyen bir kız çocuğunun zamanında günlüğüne yazdıklarını, artık büyümüş olan kardeşine okumasıyla ilgili bir çocuk kitabı.
Kendine has çizim yeteneğiyle çocuk kitaplarının sevilen isimlerinden Sonja Danowski ile bu ilk tanışmam. Yazarın yine aynı yayınevinden çıkmış dört kitabı daha bulunuyor. “Komşudaki Tiyatro”, “Çocukların Rüyaları”, “Dedemin Bahçesi”, “Küçük Gece Kedisi”, Danowski’nin Türkçeye çevrilmiş şimdilik bütün eserleri. “Kardeşim Gelmeden Önce” de geçtiğimiz mart ayında ilk baskısını yaparak yazarın sevenlerine güzel bir hediye olmuş hiç kuşkusuz!
Yine Feride Kurtulmuş çevirisinden okuduğum bir kitap “Kardeşim Gelmeden Önce”, çok da sevmediğim yabancı isimlerin Türkçeleştirilmiş halleriyle daha ilk sayfada kalbimi kırıyor. Neva ve Batu’nun hikayesi bu defaki. (Acaba Sonja Danowski onlara hangi isimleri vermişti?) Neva’nın biricik kardeşi Batu’nun 3. yaş günü. Batu, ablasının günlüğünü okumasını istiyor. Oysa Neva, bunu daha önce birkaç defa daha yapmış. Ancak Batu, bunu bir doğum günü hediyesi olarak istiyor. Ve Neva, Batu’nun isteğini kırmayarak günlüğünü en başından sonuna kadar okuyor.
Günlük, “Sevgili Batu, Artık gel lütfen .Seni sabırsızlıkla bekliyoruz” cümleleriyle açılıyor ki buradan Neva’nın kardeşinin yolunu dört gözle beklediğini, kardeşinin olmasını ne kadar çok istediğini anlıyoruz.
Neva’nın okuduğu tüm sayfalarda doğanın sıcak ve kucaklayıcı yüzüyle karşılaşıyoruz. Neva için dikilmiş elma ağacının yanına Batu için de bir ağaç dikileceğini ve Neva’nın ağaçların dip dibe olmasını arzuladığını öğreniyoruz. Tıpkı ağaçların büyümek için alana ihtiyaç duyduklarını ve aralarında en az sekiz adım boşluk bırakmak gerektiğini öğrendiğimiz gibi…
Ayrıca yine Neva’nın günlüğünde atları Şimşek ile, köpekleri Kömür ile, kedileri Duman ile, koyunları Pamuk ile tanışıyoruz. Neva, bir yandan kardeşi için bir battaniye örüyor, her geçen gün günlüğüne heyecanla Batu’yu görmek için ne kadar sabırsızlandığına dair cümleler fısıldıyor. Ve Neva şimdiden kardeşini çok iyi tanıdığını hissettiğini yazıyor sayfalara…
Kitabın en önemli özelliği hiç kuşkusuz günlük olarak okuduğumuz sayfaların kitaptan ziyade bir defter olarak karşımıza çıkması… Hemen yanında ise Sonja Danowski’nin benzersiz çizimleriyle ruhumuz yüceliyor. Gerçekçi olduğu kadar hüzünlü bir şeyler var tüm bu resimlerde… “Kardeşim Gelmeden Önce”, kardeşlik bağlarını anlatan bir hikaye olmasıyla önem kazanırken Danowski’nin eşsiz çizimlerine rağmen hikayesinin biraz sönük kaldığını söylemeliyim. Daha önce hiçbir kitabını okumadığım yazar için resimlerinin görkemliliği karşısında metninin geride kaldığı düşüncesindeyim. Yazarı tanımak için diğer kitaplarını da okumak istiyorum ama… Şimdiye kadar pek çok çocuk kitabı yazan ve resmeden Berlinli sanatçıyı biraz daha yakından tanımak ve edebiyatını keşfetmek için bir kitap elbette çok az. Şiirsel bir üslubu olduğunu pek çok sayfada hissettirse de yalınlığı ve sade anlatımı, Türkçede karşılıksız kalmış gibi görünüyor.
Ketebe Çocuk tarafından yayımlanan kitap, ciltli olmasıyla da albenili. Herhangi bir kitapçıda karşılaşırsanız Sonja Danowski’nin resimlerini sizin de benim gibi göz ardı edeceğinizi sanmam. “Kardeşim Gelmeden Önce”, kardeşi olmasını isteyen, kardeş bekleyen çocuklar için gerçek bir masal niteliğinde. Hem belki çocukları günlük tutmaya da teşvik eder…
YORUM YAP
